De markt prijst de kwaliteit van individuele aandelen vaak niet goed in. Een van de factoren die hierbij een rol spelen, is het – soms irrationele - gedrag van zowel beleggers als bedrijfsbestuurders. Gebruikmakend van inzichten uit de gedragspsychologie, onderzocht Aberdeen Standard Investments welke gedragspatronen dikwijls tot onevenwichtigheden in de waardering van aandelen leiden.
Wie dat soort gedragspatronen onderkent, en zelf een rationeler koers volgt, kan daar bij de selectie van aandelen zijn voordeel meedoen en dus een beter resultaat behalen. Volgens ASI doen beleggers er goed aan de volgende zes gedragspatronen in de gaten te houden:
Beleggers kunnen te veel vertrouwen hebben in hun eigen vaardigheden. Zij geloven dat hun bekwaamheid vooral wordt beloond door risico’s te nemen. Dus beleggen ze in bedrijven met een schijnbaar groter winstpotentieel. Een dergelijk potentieel kan echter gepaard gaan met een hogere schuldenlast en meer variabele winsten. Dit kan ertoe leiden dat stabielere bedrijven van hogere kwaliteit en daardoor een hoger rendement, ondergewaardeerd blijven.
Managementteams van ondernemingen zijn eveneens vatbaar voor overmoed. Zij overschatten bijvoorbeeld de toekomstige groei, of zien de winst te rooskleurig in - en beleggers kunnen in deze prognoses trappen. Wanneer de werkelijke winst niet aan de verwachtingen voldoet, kan de aandelenkoers dalen.
Als het om loterijen gaat, hebben mensen de neiging om zich te concentreren op de grootte van de prijzenpot. Hoe groter de jackpot, hoe meer we bereid zijn om de grote kans op verlies te negeren. Dit gokgedrag kan ertoe leiden dat beleggers te veel betalen voor aandelen met loterijachtige uitbetalingen: doorgaans aandelen van mindere kwaliteit die uiteindelijk kunnen tegenvallen.
Mensen geven vaak de voorkeur aan kortetermijnbeloningen. Dit betekent dat de potentiële kortetermijnvoordelen van bedrijven van lage kwaliteit vaak worden overgewaardeerd omdat ze op korte termijn een hogere opbrengst kunnen opleveren. Dit betekent dat de langetermijnvoordelen van kwaliteitsaandelen over het hoofd worden gezien, en daarmee rendement.
Mensen hebben ook de neiging om meer belang te hechten aan recente gebeurtenissen. Beleggers kunnen zich richten op winstpublicaties, bedrijfsnieuws en de laatste economische cijfers. Dit kan ertoe leiden dat zij de winstgevendheid op lange termijn uit het oog verliezen.
Zoals altijd zijn prikkels van belang. Sommige professionele beleggers worden gestimuleerd om op korte termijn veel rendement te behalen. Zij hopen misschien een groot bedrag aan activa binnen te halen. Anderen profiteren van bonussen die zijn gebaseerd op één- of driejaarsrendementen. Deze beleggers kunnen te veel betalen voor volatiele aandelen met potentieel voor de hoogste kortetermijnopbrengsten.
Om te voorkomen dat vooroordelen en daaraan gerelateerd gedrag een negatieve invloed hebben op de beslissingen die we nemen, moeten we ze begrijpen. We kunnen ze niet wegnemen, maar we kunnen wel meer systematische processen ontwikkelen om hun negatieve invloeden te overwinnen. Met dit inzicht ontstaat de mogelijkheid om te profiteren van de vooroordelen van anderen.
Beleggers in bedrijven van hoge kwaliteit richten zich op langetermijnpotentieel, niet op kortetermijnbeloningen, en op voorspelbare winsten, niet op volatiele aandelenkoersen. Op die manier biedt een kwaliteitsbenadering de mogelijkheid om te profiteren van het irrationele gedrag van de gemiddelde belegger.